Είμαι πολύ αυστηρή με το παιδί μου;

Πως να καταλάβω εάν είμαι υπερβολικά αυστηρός/ή με το παιδί μου;

Για να απαντήσουμε αυτό το ερώτημα χρειαζόμαστε για αρχή ένα κοινό σημείο αναφοράς για να αντιληφθούμε πόσο διαφέρουμε από το ‘ιδανικό’.

Το επιθυμητό γονεϊκό στυλ όπως ορίζεται, εδώ και χρόνια από τον επιστημονικό κόσμο είναι το δημοκρατικό γονεϊκό στυλ. Στο δημοκρατικό στυλ οι γονείς χρησιμοποιούν πρακτικές που χαρακτηρίζονται από υψηλή φροντίδα και υψηλές απαιτήσεις. Με απλά λόγια, συνδυάζουν την στοργή, την άνευ όρων αγάπη, την υποστήριξη και τα όρια, τους κανόνες και την καθοδήγηση.

Πολλές φορές οι γονείς όταν βάζουν όρια στα παιδιά τους αισθάνονται ενοχές και προβληματίζονται εάν είναι υπερβολικά αυστηροί μαζί τους. Η διαπαιδαγώγηση των παιδιών είναι ένα μεγάλο κομμάτι του γονεϊκού ρόλου που χρειάζεται να ξεκινήσει από τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού για να είναι επιτυχής. Διαπαιδαγωγώ σημαίνει δίνω στο παιδί μου τα απαραίτητα εφόδια για να αναπτυχθεί και να θριαμβεύσει σε μια κοινωνία γεμάτη κανόνες και συνέπειες.

Σύντομες εισηγήσεις όσον αφορά τις απαιτήσεις των γονέων προς τα παιδιά.

Όταν βάζετε κανόνες στο σπίτι, αποφύγετε τη δημιουργία μιας ατέλειωτης λίστας γεμάτη γενικούς κανόνες όπως ‘να είμαστε φρόνιμοι’, ‘να συγυρίζουμε το δωμάτιο μας’ κτλ. Αυτοί οι κανόνες είναι αόριστοι και μη λειτουργικοί.

Επιλέξτε συγκεκριμένες συμπεριφορές που θεωρείτε σημαντικό να μάθει το παιδί σας στο παρόν στάδιο. Δυο κανόνες για αρχή είναι αρκετοί για να ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα συμπεριφοράς. Επιλέξτε δυο συμπεριφορές-στόχους και επιβραβεύστε!

Οι κανόνες για να έχουν ουσία πρέπει να υποδεικνύουν στο παιδί τι ακριβώς αναμένετε να κάνει. Για παράδειγμα, εάν ο στόχος σας είναι να μάθει το παιδί να τακτοποιεί τα παιχνίδια του, αντί να πείτε «συγύρισε το δωμάτιο» είναι προτιμότερο ο κανόνας να λέει «βάζω τα αυτοκινητάκια στο μπλε κουτί». Αυτή η οδηγία είναι συγκεκριμένη και βοηθάει το παιδί να κατανοήσει πλήρως αυτό που του ζητάτε.

Συνέπειες

Οι συνέπειες είναι σημαντικό να είναι ανάλογες και σχετικές με τη συμπεριφορά του παιδιού. Εάν στερείτε από το παιδί τα βιντεοπαιχνίδια ή την τηλεόραση κάθε φορά που δεν κάνει τα μαθήματά του, αυτό δεν αυξάνει το κίνητρό του για μάθηση. Αντιθέτως, κατατάσσει στο μυαλό του το διάβασμα ως μια αγγαρεία, κάτι δυσάρεστο που πρέπει να υποστεί και το βιντεοπαιχνίδι ως μια απολαυστική και μερικώς απαγορευμένη ενασχόληση. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, μια φυσική συνέπεια όταν το παιδί σας δεν κάνει τα μαθήματά του είναι να αποτύχει στο συγκεκριμένο μάθημα, ή στην περίπτωση των εφήβων να χάσει πολύτιμο χρόνο από τις καλοκαιρινές διακοπές διαβάζοντας για το μάθημα.  

Γίνε το παράδειγμα

Τα παιδιά (ειδικότερα μικρότερης ηλικίας) μαθαίνουν πολύ πιο εύκολα μέσω της μίμησης και του παραδείγματος. Οι γονείς αποτελούν το πρότυπο του κάθε παιδιού και αυτό τους επιτρέπει να ταυτίζονται μαζί τους. Προτού προχωρήσετε με κάποιο κανόνα σκεφτείτε πρώτα εάν είναι κάτι που εφαρμόζετε κι εσείς ως ενήλικες. Για παράδειγμα, εάν το παιδί σας αρνείται επανειλημμένα να φάει λαχανικά ή να διαβάσει βιβλία στον ελεύθερο του χρόνο αντί να παίζει με το κινητό, αναλογιστείτε αν η συμπεριφορά που του ζητάτε να κάνει συνάδει με τις δικές σας συνήθειες.  

Σύντομες εισηγήσεις όσον αφορά τη φροντίδα των γονέων προς τα παιδιά.

Να είστε διαθέσιμοι

Η φροντίδα των παιδιών περιλαμβάνει την παροχή βασικών υλικών αγαθών (φαγητό, ρούχα, περίθαλψη κτλ.) και την παροχή συναισθηματικής φροντίδας. Για την υγιή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών είναι σημαντικό τα παιδιά να νιώθουν πως ότι κι αν συμβεί οι γονείς τους θα είναι στο πλάι τους έτοιμοι να τους στηρίξουν συναισθηματικά. Προσπαθήστε να είστε διαθέσιμοι όταν το παιδί ζητάει την προσοχή σας. Αφιερώστε χρόνο για συζήτηση και παιχνίδι με το παιδί σας και υπενθυμίστε το πως θα είστε εκεί όταν σας χρειαστεί.

Αποδοχή χωρίς όρια

Ενθαρρύνετε τα παιδιά να σας ενημερώνουν ακόμη κι αν έκαναν κάτι ‘λάθος’ στο σχολείο ή κάπου αλλού. Τα παιδιά πολλές φορές αποφεύγουν να αναφέρουν στους γονείς κάτι που έκαναν ή επιλέγουν να πούνε ψέματα γιατί φοβούνται την αντίδραση των γονέων. Κατά τη συζήτηση μαζί με τα παιδιά, επιβεβαιώστε τα ότι δεν πρόκειται να σταματήσετε να τα αγαπάτε επειδή έκαναν ένα λάθος, χωρίς όμως να σημαίνει πως δεν θα ακολουθήσει κάποια συνέπεια, όπως για παράδειγμα να απολογηθούν.

Επικύρωση συναισθημάτων

Αναγνωρίστε ότι το παιδί σας έχει συναισθήματα και σκέψεις που ίσως για εσάς να μην κάνουν νόημα, να μην έχουν λογική. Η επικύρωση συναισθημάτων προτείνει την αποδοχή των συναισθημάτων του παιδιού χωρίς επίκριση και απόρριψη (για περισσότερες πληροφορίες και τρόπους εφαρμογής της επικύρωσης ανατρέξτε στο σχετικό άρθρο με τίτλο: «Επικυρώνοντας τον εσωτερικό κόσμο του παιδιού μου» ).